Μοναδικής ομορφιάς περιοχή, το Μεγάλο Χωριό βρίσκεται στους πρόποδες του ελατοσκέπαστου βουνού Καλιακούδα. Κτισμένο σε υψόμετρο 720μ. απέχει 17 χλμ. από το Καρπενήσι. Είναι έδρα του δήμου Ποταμιάς, στον οποίο υπάγεται και ο συνοικισμός Γαύρος, απ’ όπου περνάει ο δρόμος για τον Προυσό. Το χωριό έχει ωραία σπίτια, όλα παλιά αρχοντικά και πολλά γραφικά δρομάκια, παρουσιάζοντας έντονη τουριστική κίνηση όλο το χρόνο. Εδώ θα βρείτε αρκετά παραδοσιακά ενοικιαζόμενα δωμάτια και τον ξενώνα Grand Village Boutique Inn για πραγματικά αξέχαστη διαμονή.
Στο Μεγάλο Χωριό υπάρχουν παντοπωλεία, ταβέρνες και καταστήματα, στο δε συνοικισμό του Γαύρου δύο παντοπωλεία και αρκετές παραδοσιακές ταβέρνες. Αξίζει δε να επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού. Πριν μπούμε μέσα στο χωριό περνούμε μια αληθινά μαγευτική τοποθεσία, τον “Αη Θανάση” με ένα ομώνυμο εκκλησάκι προς τιμή του αγίου. Το Μεγάλο Χωριό είναι ολόκληρο βουτηγμένο στο πράσινο. Έχει άφθονα νερά που αυξάνουν το καλοκαίρι τη δροσιά του. Είναι το χωριό που με τα πολλά φυσικά αγαθά του σας ξεκουράζει στην πράσινη πλούσια αγκαλιά του.
Τα γραφικά αρχοντικά διατηρούν το παραδοσιακό τους χρώμα. Αξίζει να παραβρεθείτε εδώ στις 23 Αυγούστου στη γιορτή της Παναγίας της Προυσιώτισσας όπου γίνεται πανηγύρι στον συνοικισμό Γαύρος. Στα πόδια του βρίσκεται η καταπράσινη περιοχή που καταλήγει στο άγριο φαράγγι, το Κλειδί, που θα πλημμυρίσει με δέος τις αισθήσεις σας. Επίσης, εδώ υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που χτίστηκε πριν 150 χρόνια, καθώς και μια ακόμη βυζαντινού ρυθμού νεόκτιστη, του Μεγαλοχωρίτη “Αγίου Γερασίμου του Νέου”, που μαρτύρησε στην Πόλη την 3 – 7 – 1812. Η εκκλησία προς τιμήν του χτίστηκε με πρωτοβουλία και έρανο του γνωστού στην Αθήνα δραστήριου παλιού και προοδευτικού “Συνδέσμου Μεγαλοχωριτών η Αγία Παρασκευή”. Έχει δε και τέσσερις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου της. Πριν φύγετε μην ξεχάσετε να αγοράσετε παραδοσιακά γλυκά κουταλιού…
Κάτω από την Καλιακούδα, στα ριζά από τα παρβούνια: Κέρατα, Κούνουπας και Προφήτης Ηλίας και στην αριστερή όχθη του Καρπενησιώτη, πνιγμένο κυριολεκτικά μέσα στο πυκνό δάσος βρίσκεται χτισμένο το Μεγάλο (ή Τρανό) Χωριό. Επίκαιρη και στρατηγική η θέση του. Οι κατάσκιοι ελατιάδες κι οι αναδιπλώσεις των βουνών ήταν ένας καταλληλότατος τόπος για καταφύγιο των κατοίκων του στα χρόνια των περιπετειών της σκλαβιάς. Η θέση του Τρανού Χωριού ήταν τότε φωλιά, καραούλι και προχωρημένο φυλάκιο των δυνάμεων της απελευθέρωσης δίπλα στο δρόμο που οδηγούσε από το Καρπενήσι προς το Μεσολόγγι και τη Δυτ. Στερεά Ελλάδα. Εδώ αντιμετώπισαν παλικαρίσια με απίστευτη εθελοθυσία δύο Καστανιώτες πολεμιστές, ο Ι. Βελωτάς κι ο Κ. Καλαντζής τους πολυάριθμους Τουρκαρβανίτες του Κιουταχή το 1822 και κάηκαν ζωντανοί. Το χωριό τούτο ήταν τόπος συνάντησης και έδρα περιοδικής διοίκησης των απελευθερωτικών δυνάμεων.
Μετά τη μάχη του Κεφαλοβρύσου από εδώ κινήθηκαν προς την Καλιακούδα οι δυνάμεις των οπλαρχηγών κι έδωσαν ψηλά στο δάσος τη μεγάλη μάχη με τις δυνάμεις του Μουσταή που κατέληξε σε πανωλεθρία των Ελλήνων (28 Αυγούστου 1823). Τα χρόνια της Τουρκοκρατία αποτελούσε εμπορικό και διαμετακομιστικό κέντρο προς τα πίσω χωριά της Καλιακούδας, της Οξιάς και της ορεινής Ναυπακτίας, το χωριό αυτό αναπτύχθηκε δυναμικά. Διατηρούσε σχολείο “Απλών Γραμμάτων”. Το 1820 χτίστηκε ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Πολλοί από τους κατοίκους του είχαν ανοίξει πολύ νωρίς τις πόρτες της μετανάστευσης στην Πόλη όπου ευδοκίμησαν (“καζάντισαν”) και βοήθησαν το χωριό. Στην Πόλη έδρασε ο Γιαννούλης Καρυοφύλλης, γόνος του Μεγάλου Χωριού, που αναδείχθηκε σε μεγάλο λογοθέτη του Πατριαρχείου (1641 – 1691) και δίδαξε στην Πατριαρχική Ακαδημία. Στην Πόλη μαρτύρησε κι ο νεομάρτυρας Άγιος Γεράσιμος, ενώ μια άλλη σειρά μαρτύρων του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα (1941 – 44), είναι συνδεδεμένη με το Μεγάλο Χωριό.
